Ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε ένας μεγάλος Έλληνας, αλλά και μία οικουμενική φυσιογνωμία.
(Υπήρξε) μία πολυδιάστατη προσωπικότητα, ένας άνθρωπος του πνεύματος και της τέχνης, μουσικοσυνθέτης, πολιτικός και πάνω απ΄ όλα αγωνιστής.
Υπήρξε ένας άνθρωπος του πολιτισμού, πέρα από σύνορα και «πάνω απ΄ τα σύννεφα», όχι με την έννοια του υπερβατικού, αλλά της μεγαλοσύνης.
Ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε πολιτικός, όχι με την τρέχουσα έννοια του όρου, παρότι διετέλεσε βουλευτής, προδικτατορικά και μεταδικτατορικά. 
Η πολιτική διάσταση της προσωπικότητάς του συνδέεται με το έργο του ως μουσικοσυνθέτη.
Και αυτό, διότι υπήρξε πολιτικός μέσω της μουσικής και της δράσης του :
Ενεργοποίησε στο δημόσιο χώρο και κινητοποίησε σε κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες χιλιάδες λαού προς την κατεύθυνση της προάσπισης και της διεύρυνσης των πανανθρώπινων αξιών, των ιδεών της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της διεθνούς αλληλεγγύης, αλλά και του πολιτισμού. 
Και σε όλους τους αγώνες, των περιόδων της εθνικής αντίστασης, των μεταπολεμικών δημοκρατικών-λαϊκών κινημάτων, της αντιδικτατορικής πάλης, αλλά και μετά τη δικτατορία, ο ίδιος ήταν παρών και ενεργός. 
Η σχέση του Μίκη Θεοδωράκη με την Αρκαδία ήταν στενή. Ο ίδιος τη θεωρούσε πατρίδα του. Και ήταν η πατρίδα του. Στην Τρίπολη φοίτησε στο Γυμνάσιο, στην Τρίπολη, στην εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, παίχτηκε για πρώτη φορά η «Κασσιανή», ως βυζαντινό ορατόριο του ιδίου και στην Τρίπολη μετείχε για πρώτη φορά στην αντίσταση κατά των Γερμανών κατακτητών.
Στην Αρκαδία ανδρώθηκε, εμπνεύστηκε και στα «πανάρχαια, περήφανα, ανυπόταχτα, τίμια» «άπαρτα» αρκαδικά βουνά, και βέβαια στη Ζάτουνα, όπου το «επίσημο» κράτος (η παράνομη εξουσία της χούντας), τον εκτόπισε. Και τον τόπο εκτόπισής του, τη Ζάτουνα, τον μετασχημάτισε σε φάρο αγώνα και παγκόσμιας αλληλεγγύης προς την Ελλάδα, για τη δημοκρατία και την ελευθερία.
Στο Μουσείο Μίκη Θεοδωράκη της Ζάτουνας αποτυπώνεται, και εμπλουτιζόμενο περαιτέρω, θα αποτυπωθεί πληρέστερα η ζωή, η δράση και το έργο του Μίκη Θεοδωράκη, και μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τους νεώτερους, ώστε οι ιδέες, για τις οποίες ο ίδιος αγωνίστηκε, να παραμείνουν ζωντανές. 
Και αυτό θα γίνει (και) μέσω της καθιέρωσης του φεστιβάλ, ως θεσμού, με μόνιμα χαρακτηριστικά και διάρκεια.
Η Πατρίδα μας, η Ανθρωπότητα έχει ανάγκη τέτοιου είδους πρωτοβουλιών, εκδηλώσεων και «θεσμών», ούτως ώστε το φως να νικά το σκοτάδι διαχρονικά, όπως έγινε και τα δίσεκτα χρόνια της δικτατορίας, όταν η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και το ελεύθερο πνεύμα υπερίσχυσαν της βίας του φασισμού, με την αντιδικτατορική πάλη, και με κατάληξη την πτώση της χούντας. 
Ο Ελληνισμός, αλλά και η Ανθρωπότητα ταυτίστηκε και εξακολουθεί να ταυτίζεται με το Μίκη Θεοδωράκη. Και αυτό, διότι με τη μουσική του, με την οποία μελοποίησε τις δημιουργίες μεγάλων ποιητών, «μίλησε» στην ψυχή και το στο νου, όχι μόνον όλων των Ελλήνων αλλά και όλων των λαών του κόσμου.
Στο στόμα τους, τα τραγούδια του έγιναν η φωνή της Ρωμιοσύνης, φωνή (ιστορικής) μνήμης, ευαισθησίας, έμπνευσης, αφύπνισης, αγώνα και ζωής.
Ένας χρόνος πέρασε από το θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη, αλλά με το πνεύμα και το έργο του παρόντα, για να μας υποδεικνύουν δρόμους αγώνα και πολιτισμού. Η Πατρίδα μας, η Ανθρωπότητα, οι Λαοί του κόσμου έχουν ανάγκη να πορευτούν αυτούς τους δρόμους, στους ζοφερούς και «ύπουλους» καιρούς που ζούμε.